DampfLokTage

Lokatie: DampfLokWerk te MeiningenDatum: Sat 02 September 2017

Het eerste weekend van september heeft de Duitse DampfLokWerk (te Meiningen, Thuringen, Oost-Duitsland) haar open dagen, de "DampfLokTage" genaamd. De plaats Meiningen (ong. 22 duizend inwoners) ligt op ongeveer 425km van de grens bij Arnhem. Meiningen ligt op 300m boven NAP met ten westen en oosten heuvels van meer dan 450m hoog. Op foto's ziet dat er ook prachtig uit.

De DampfLokWerk is één de enige werkplaats in Europa waar men nog stoomlokomotieven professioneel kan repareren, restaureren en renoveren, inclusief alle onderdelen, zoals ketels, loc-frames en complete tenders. Één van de eerste renovaties, sinds de val van de Berlijnse muur (nov-1989), was die van de stoomlocomotief 01-1075 van de Stoom Stichting (SSN). Dat was van juli 1991 tot maart 1992.

Een andere bekende renovatie was in (ongeveer) 1993 met twee Zwitsere lokomotieven, die men in Vietnam weer ophaalden, om weer op het Zwitserse spoor te gebruiken. Zie video op YouTube: "Eisenbahn Romantik: Eigentlich war es nur Schrott" (28:31min). In twee delen: (deel 1/2 (14:46) en deel 2/2 (14:45)).

Na het renoveren van deze (Zwitserse) "schrootbakken" tot echte volwaardige lokomotieven, is de internationale reputatie begonnen dat men hier nog ECHT stoomlokomotieven kan renoveren en restaureren - van klein tot groot, van oud tot nog veel ouder.

Minstens 6 stoomlokomotieven van Nederlandse organisaties zijn hierheen geweest voor renovatie/ restauratie:

  • 1991 - loc 01-1075 (SSN) - grote revisie, inclusief terug van oliestook naar kolenstook;
  • 1993 - loc 23-023 (SSN) - grote revisie;
  • 1994 - loc 3 - de rode Bison (SGB) - nieuwe ketel;
  • 1995 - loc 22, Tom (Hoogovens Stoom Vereniging) - revisie onderstel;
  • 1998 - loc 65-018 (SSN) - grote revisie;
  • 2006 - loc 57, Bonne (Hoogovens Stoom Vereniging) nieuwe ketel.

Wat bij aankomst opvalt is de enorme populariteit van deze open dagen.

dlw_00.jpg
dlw_00.jpg
dlw_01.jpg
dlw_01.jpg
dlw_02.jpg
dlw_02.jpg
dlw_03.jpg
dlw_03.jpg
dlw_04.jpg
dlw_04.jpg
dlw_05.jpg
dlw_05.jpg
dlw_06.jpg
dlw_06.jpg
 
Binnen was bijna de gehele werkplaats toegankelijk voor het publiek. En de werkplaats zelf is groot - erg groot (en dan is er nog minstens de helft van alle gebouwen op het terrein niet meer in gebruik) met 3 duidelijke hallen. Op veel plekken in de werkplaats stonden standjes. En er waren rondleidingen. Hier had men het "plein" van de rolbrug gevuld met tafels en eetstandjes. De foto's hier zijn van hal 1, waar de rolbrug rijdt.

dlw_07-hal1.jpg
dlw_07-hal1.jpg
dlw_08-hal1.jpg
dlw_08-hal1.jpg
dlw_09-hal1.jpg
dlw_09-hal1.jpg
dlw_10-hal1.jpg
dlw_10-hal1.jpg
 
Naast stoomloks doen ze tegenwoordig ook diesel- en elektrische-lokomotieven, zoals hier een krokodil. Hoewel ze dan het elektro en motor-gedeelte zelf weer uitbesteden.

dlw_11-rep-krok.jpg
dlw_11-rep-krok.jpg
dlw_12-rep-krok.jpg
dlw_12-rep-krok.jpg
 
Tegenwoordig hebben ook sneeuwploegen hier hun standplaats, inclusief onderhoud (en uiteraard reparaties). Als je bedenk dat Meiningen in een bergachtige omgeving ligt, is het wel een logische gedachte.

dlw_13-sneeuwploeg.jpg
dlw_13-sneeuwploeg.jpg
dlw_14-sneeuwploeg.jpg
dlw_14-sneeuwploeg.jpg
dlw_15-sneeuwploeg.jpg
dlw_15-sneeuwploeg.jpg
 
De bewerkingsmachines zijn groot. Veel machines zijn uit de jaren 40 en 50 maar men weet ze nog steeds werkend te houden. Dat moet ook wel, want nieuwe (specialistische) machines zijn duur. De assendraaibank lijkt groot, maar een freesbank is groter. Dat moet ook wel, want men zet hier een kompleet frame op om dan alle gaten erin te maken. De ketel-smederij heeft een grote rol-pers.

dlw_16-as-draaien.jpg
dlw_16-as-draaien.jpg
dlw_17-frezen.jpg
dlw_17-frezen.jpg
dlw_18-frezen.jpg
dlw_18-frezen.jpg
dlw_19-hal3.jpg
dlw_19-hal3.jpg
dlw_20-ketelsmederij.jpg
dlw_20-ketelsmederij.jpg
dlw_21-ketelsmederij.jpg
dlw_21-ketelsmederij.jpg
dlw_22-ketelsmederij.jpg
dlw_22-ketelsmederij.jpg
dlw_23-ketel.jpg
dlw_23-ketel.jpg
dlw_24-ketel.jpg
dlw_24-ketel.jpg
dlw_25-ketel.jpg
dlw_25-ketel.jpg
dlw_26-hal3.jpg
dlw_26-hal3.jpg
 
Buiten liggen vele pallets met wielbanden. Binnen liggen pallets met onderdelen, van aandrijfstangen, via zuigers en remschoenen naar aslagers.

dlw_27-banden.jpg
dlw_27-banden.jpg
dlw_28-banden.jpg
dlw_28-banden.jpg
dlw_29-slijpen.jpg
dlw_29-slijpen.jpg
dlw_30-magnetotest.jpg
dlw_30-magnetotest.jpg
dlw_31-drijfstangen.jpg
dlw_31-drijfstangen.jpg
dlw_32-zuigers.jpg
dlw_32-zuigers.jpg
dlw_33-zuigers.jpg
dlw_33-zuigers.jpg
dlw_34-zuigers.jpg
dlw_34-zuigers.jpg
dlw_35-remstangen.jpg
dlw_35-remstangen.jpg
dlw_36-remstangen.jpg
dlw_36-remstangen.jpg
dlw_37-remblokken.jpg
dlw_37-remblokken.jpg
dlw_38-wielen.jpg
dlw_38-wielen.jpg
dlw_39-aslager.jpg
dlw_39-aslager.jpg
dlw_40-aslager.jpg
dlw_40-aslager.jpg
dlw_41-askrokodil.jpg
dlw_41-askrokodil.jpg
dlw_42-voorloopas.jpg
dlw_42-voorloopas.jpg
 
De wielen-draaibank is ook groot. Geschikt om wiel-profielen te draaien voor wielen tot 2 meter doorsnede.

dlw_43-draaien.jpg
dlw_43-draaien.jpg
dlw_44-draaien.jpg
dlw_44-draaien.jpg
dlw_45-wielen4cilinder.jpg
dlw_45-wielen4cilinder.jpg
dlw_46-draaien.jpg
dlw_46-draaien.jpg
dlw_47-draaien.jpg
dlw_47-draaien.jpg
 
Met aandacht bekeek ik deze affiche, waarop een ketel explosie beschreven staat die men in op 4 mei 1951 had. Er vielen 11 doden en 30 zware gewonden. Men was deze ketel aan het testen en door omstandigheden was er een veiligheid te veel overbrugd. Bij de explosie ging de ketel zelf dwars door het dak en kwam 100 meter verder, buiten de werkplaats, weer op de grond.

dlw_48-ketel-explosie.jpg
dlw_48-ketel-explosie.jpg
 
De rolbrug brengt de loks en wagons binnen naar een van de 32 (de)montagesporen (in hal 1).

dlw_49-ri-smalspoor.jpg
dlw_49-ri-smalspoor.jpg
dlw_50-smalspoor.jpg
dlw_50-smalspoor.jpg
dlw_51-smalspoor.jpg
dlw_51-smalspoor.jpg
dlw_52-smalspoor.jpg
dlw_52-smalspoor.jpg
 
En er is een draaischijf met een behoorlijk aantal sporen naar onderhouds- en werkplaatsloodsen. Deze werd regelmatig gedemonstreerd, zoals hier hoe men een (niet funktionerende) lokomotief over de draaischijf rijdt met behulp van een lier en een haak.

dlw_53-draaischijf.jpg
dlw_53-draaischijf.jpg
dlw_54-draaischijf.jpg
dlw_54-draaischijf.jpg
dlw_55-draaischijf.jpg
dlw_55-draaischijf.jpg
dlw_56-draaischijf.jpg
dlw_56-draaischijf.jpg
dlw_57-draaischijf.jpg
dlw_57-draaischijf.jpg
dlw_58-draaischijf.jpg
dlw_58-draaischijf.jpg
dlw_59-draaischijf.jpg
dlw_59-draaischijf.jpg
dlw_60-draaischijf.jpg
dlw_60-draaischijf.jpg
 
Om kolen te laden gebruikt men een portaalkraan met grijper.

dlw_61-kolen.jpg
dlw_61-kolen.jpg
dlw_62-kolen.jpg
dlw_62-kolen.jpg
dlw_63-sneeuwploeg-.jpg
dlw_63-sneeuwploeg-.jpg
 
Ook spoorkranen hebben hier hun standplaats. Kranen met zowel met grote zware hijsbomen (tot 120ton) als met hydrolische uitschuifbomen voor tegengewichten. Enkele oude frames stonden ook op het terrein ... te wachten op ... tja wat eigenlijk?

dlw_64-kraan.jpg
dlw_64-kraan.jpg
dlw_65-kraan.jpg
dlw_65-kraan.jpg
dlw_66-kraan.jpg
dlw_66-kraan.jpg
dlw_67-kraan.jpg
dlw_67-kraan.jpg
dlw_68-kraan.jpg
dlw_68-kraan.jpg
dlw_69-kraan.jpg
dlw_69-kraan.jpg
dlw_70-diesel.jpg
dlw_70-diesel.jpg
dlw_71-elektrisch.jpg
dlw_71-elektrisch.jpg
dlw_72-stoomframe.jpg
dlw_72-stoomframe.jpg
dlw_73-stoomframe.jpg
dlw_73-stoomframe.jpg
 
Het pronkstuk daar is lok 18-201. Gebouwd in 1960, is dit echt de groostste (25.14 meter lang met 1 tender) en snelst (182 km/hr geklokt) rijdende stoomlokomotief ter wereld. Met een tweede tender erachter wordt het bereik een stuk groter (en de lokomotief een stuk langer). Elke tender kan 34m^3 water en 13.5m^3 olie bevatten. Deze olie gestookte lokomotief heeft een as-indeling van 2'C1'h3 en de beide tenders 2'2't34.

Detail: De aandrijfwielen van deze lokomotief hebben een doorsnede van 2,30 meter. Hoe krijgt men deze dan afgedraaid, als de wielen-draaibank maar tot 2 meter kan? Het simpele antwoord hierop was ... "Dat besteden we uit ..."

dlw_74-18_201.jpg
dlw_74-18_201.jpg
dlw_75-18_201.jpg
dlw_75-18_201.jpg
dlw_76-18_201.jpg
dlw_76-18_201.jpg
 
Buiten reed men met enkele stoomloks heen en weer, maar het spoor op het terrein is kort (zo'n 500meter lang). Er waren geen ritjes op het Duitse spoor.

dlw_77-demorit.jpg
dlw_77-demorit.jpg
dlw_78-demorit.jpg
dlw_78-demorit.jpg
dlw_79-demorit.jpg
dlw_79-demorit.jpg
dlw_80.jpg
dlw_80.jpg
dlw_81.jpg
dlw_81.jpg
dlw_82.jpg
dlw_82.jpg
dlw_83.jpg
dlw_83.jpg
dlw_84.jpg
dlw_84.jpg
dlw_85.jpg
dlw_85.jpg
dlw_86.jpg
dlw_86.jpg
dlw_87.jpg
dlw_87.jpg
dlw_88.jpg
dlw_88.jpg
dlw_89.jpg
dlw_89.jpg
dlw_90.jpg
dlw_90.jpg
dlw_91.jpg
dlw_91.jpg
 
Aan het eind van de zaterdag was er nog een stoom-aktiviteit op het station van Meiningen, zoals deze vertrekkende stoomtrein, inclusief veel stoom.

dlw_92-station.jpg
dlw_92-station.jpg
dlw_93-station.jpg
dlw_93-station.jpg
dlw_94-station.jpg
dlw_94-station.jpg
dlw_95-station.jpg
dlw_95-station.jpg
 
Over het hele weekend waren zo'n 15.000 bezoekers (zaterdag ong. 5500 bezoekers, zondag ong. 9500) aanwezig. In de plaatselijke krant van de maandag erop werd minstens anderhalve pagina (verdeeld over 3 pagina's) aan dit grootse evenement besteed.

Voor de lokomotieven alleen zou ik het haast niet nuttig vinden om er heen te rijden, het is toch zo'n 425km (4:15 hr) rijden vanaf de grens. In Nederland rijdt er van de SSN, bij de Star en bij de VSM immers ook genoeg groot Duits stoomspul (rond).

Maar voor de werkplaats zelf en voor de techniek achter stoomlokomotieven vind ik het zeker een aanrader om zelf eens een keer te kijken tijdens zo'n open weekend.


Anno juli 2021

Nog steeds houdt men regelmatig rondleidingen door de werkplaats. Dit gebeurt op zaterdag. In 2 uur wordt het complete verhaal verteld (althans dat was in juli 2021), terwijl we door de werkplaats en over het buitenterrein liepen. Men vertelde van de bouw van de werkplaats (1914), de Zwitserse lokomotieven (1994-1995) en de ketel-explosie (1951). Ook werd er verteld over de afdelingen in de werkplaats, PLUS er deze dag aanwezig was, aan onderdelen, werkzaamheden en (stoom)locomotieven.

Vroeg in de ochtend hangt er een nevel boven de westheuvels van de stad (gezien vanaf de parkeerplaats van een supermarkt aan de Drachenbergstrasse). Door de brede ingangspoort van de hoofdpoort (ingang) is een diesellocomotief te zien. Voor de rondleiding gingen we door de smallere ronde boogpoort (met het bord "DB") naar binnen. Rechts hiervan staat het (vroegere) hoofdgebouw met de karakteritieke klok op het dak. Het staat er vervallen bij. Wat voor plannen men met dat gebouw heeft, is mij onbekend.

dlw_96-westheuvels.jpg
dlw_96-westheuvels.jpg
dlw_97-ingang-l.jpg
dlw_97-ingang-l.jpg
dlw_97-ingang-r.jpg
dlw_97-ingang-r.jpg
dlw_98-hoofdgebouw-voor.jpg
dlw_98-hoofdgebouw-voor.jpg
dlw_99-hoofdgebouw-rechts.jpg
dlw_99-hoofdgebouw-rechts.jpg
dlw_achtergrond.jpg
dlw_achtergrond.jpg
 
Wat ik zelf in het rondleiding-verhaal miste, was de renovatie van de eerste buitenlandse grote lokomotief, de Nederlandse 01-1075 van de Stoom Stichting. Maar een rondleider herinnerde zich wel de 23-023 (SSN). Een andere vrijwilliger vroeg nog belangstellend naar de status van de 01-1075.

Fri 19-Apr-24 16:20:07 Europe/Amsterdam (day 109 - week 16) - Photopage v7.2